PRACA ZDALNA
1. Czym jest i kiedy jest możliwa praca zdalna?
Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (zwana dalej ustawa COVID-19) przewiduje, że pracodawca może, w celu przeciwdziałania COVID-19, polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy zdalnej (art. 3 ustawy COVID -19).
Pracę zdalną ustawa COVID -19 definiuje jako wykonywanie pracy określonej w umowie o pracę poza miejscem jej stałego wykonywania.
Ustawodawca daje zatem pracodawcy możliwość jednostronnego skierowania pracownika (w trybie polecenia służbowego) do wykonywania pracy poza zakładem pracy. Nie jest wymagana do tego zgoda pracownika.
Nowe przepisy ustawy COVID-19 pozwalają uniknąć konieczności zmiany umowy o pracę z uwagi na zmianę miejsca wykonywania pracy.
W każdej chwili pracodawca może takie polecenie „cofnąć” wzywając pracownika do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu pracy wskazanym w umowie o pracę.
Ustawa COVID -19 nie przewiduje, że muszą być spełnione jakieś szczególne przesłanki do wdrożenia pracy zdalnej. Istotne jest to, by takie polecenie było wydane w celu przeciwdziałania COVID-19. Pracodawca nie może zatem skierować pracownika do wykonywania pracy zdalnej, by osiągnąć inny cel, np. odizolowanie od innych pracownika, który złożył wypowiedzenie.
2. Komu można wydać polecenie pracy zdalnej ?
Polecenie pracy zdalnej pracodawca może wydać wobec pracownika zdolnego do pracy, a zatem takiego, który jest zdrowy. Można je również wydać wobec pracownika, który prosi o pracę zdalną, ponieważ gorzej się czuje, ale nie ma objawów zarażenia COVID-19. Najbezpieczniej byłoby ustalić transparentne reguły komu takie polecenie będzie wydawane, mając na uwadze bieżącą sytuację związaną z rozprzestrzenianiem się koronawirusa.
O tym, czy istnieje potrzeba wprowadzenia pracy zdalnej w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się COVID-19 w danym zakładzie pracy decyduje pracodawca.
Warto zaznaczyć, że „praca zdalna” została zdefiniowana jako praca poza miejscem jej stałego wykonywania. Oznacza to, że nie musi to być praca wykonywana z domu (czyli z miejsca zamieszkania) pracownika, ale także z każdego innego miejsca pod warunkiem, że jest to inne miejsce niż stałe miejsce pracy określone w umowie.
3. W jaki sposób zleca się pracę zdalną ?
Pracownik może być skierowany przez pracodawcę do wykonywania pracy zdalnej „przez czas oznaczony”. Przepisy nie wskazują konkretnego terminu. Wskazówką powinien tu być cel, dla którego pracownik jest kierowany do pracy zdalnej. Okres ten nie powinien być jednak nadmiernie długi.
Polecenie pracy zdalnej może dotyczyć wyłącznie pracy określonej w umowie o pracę. Skutkuje to tym, że pracownik nie może otrzymać polecenia wykonywania innej pracy niż umówiona w umowie o pracę.
Ponadto praca zdalna nie może być wykonywana przez tych pracowników, których charakter pracy uzgodniony w umowie o pracę wyklucza jej wykonywanie zdalnie (np. operatorzy linii produkcyjnych, kierowcy). Wobec tych osób pracodawca nie może zastosować pracy zdalnej.
Jeżeli do wykonania pracy zdalnej konieczny jest sprzęt, musi go zapewnić pracodawca. On też ponosi koszty wykonywania pracy zdalnej.
Pracownik wykonujący pracę zdalną nadal pracuje w systemie czasu pracy, który obowiązuje go podczas pracy w miejscu pracy określonym w umowie. Warto jednak zadbać o to, by przekazując polecenie pracy zdalnej pracodawca wskazał sposób potwierdzania przybycia i obecności w pracy.
Pracodawca może wydać pracownikowi polecenie wykonywania pracy zdalnej w jakiejkolwiek formie tj. ustnie, telefonicznie, mailowo lub SMS-owo. Przepis nie wymaga zachowania żadnej szczególnej formy. Warto jednak, by pracodawca zastosował taką formę, którą będzie mógł wykorzystać dla celów dowodowych (chociażby formę mailową). Leży to także w interesie pracownika, aby mógł udowodnić, że nie zdecydował samowolnie o pracy zdalnej.
W poleceniu powinien zostać wskazany również okres wykonywania pracy zdalnej tak, by obie strony wiedziały jak długo pracownik ma pracować poza miejscem uzgodnionym w umowie.
PS W przypadku problemów prawnych związanych z obecną pandemią koronawirusa zachęcamy do kontaktu z nami w celu uzyskania porady prawnej.
