Skip to main content

Co do zasady pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym spadkodawcy wchodzą w skład spadku na zasadach ogólnych prawa spadkowego. Należy wskazać, że spadkobiercy nabywają spadek w stanie istniejącym w chwili jego otwarcia. Oznacza to, że wierzytelności z rachunków bankowych spadkodawcy wchodzą w skład spadku w takim zakresie, w jakim istniały w chwili śmierci spadkodawcy.

Ustawa prawo bankowe przewiduje jednak kilka odmiennych (szczególnych) regulacji w tym zakresie.

Po pierwsze, w skład spadku nie wchodzą koszty pogrzebu zmarłego posiadacza rachunku, w takim zakresie w jakim pogrzeb odpowiada zwyczajom przyjętym w środowisku zmarłego. Kwota wydatkowana na taki pogrzeb jest wypłacana przez bank osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów.

Po drugie, w skład spadku nie wchodzi również kwota objęta tzw. dyspozycją wkładem na wypadek śmierci. Polega ona na złożeniu przez posiadacza rachunku bankowego wobec banku pisemnego polecenia wypłaty określonej kwoty pieniężnej z rachunku bankowego na wypadek swojej śmierci wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu. Należy zaznaczyć, że wskazanie określonej osoby jako uprawionej do dyspozycji wkładem na wypadek śmierci objęte jest tajemnicą bankową.

Jaka jest wysokość wypłacanych wkładów ?

Jednak kwota wypłat (bez względu na liczbę wydanych dyspozycji) nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy prawo bankowe dotyczące dyspozycji wkładem na wypadek śmierci nie mogą być modyfikowane przez strony umowy rachunku bankowego zarówno co do kręgu osób na rzecz, których można dokonać dyspozycji jak i co do wysokości wypłat.

Po trzecie, w przypadku śmierci posiadacza rachunku bankowego bank wypłaci również z prowadzonego dla niego rachunku bankowego kwotę równą wpłatom na rachunki dokonanym przez organ wypłacający świadczenie z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego albo uposażenie w stanie spoczynku, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku, wskazaną we wniosku organu wypłacającego to świadczenie lub uposażenie, skierowanym do banku wraz z podaniem numerów rachunków, na które dokonano wpłat.

Kiedy bank jest zwolniony z obowiązku wypłaty wkładów ?

Przy czym bank jest zwolniony od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty jeżeli przed otrzymaniem wniosku organu wypłacającego świadczenie lub uposażenie dokonał z tych rachunków wypłat innym uprawnionym osobom, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku w całości lub części, oraz w terminie 30 dni od otrzymania wniosku poinformuje o tym ten organ, wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.

Na marginesie należy wskazać, że podobne regulacje dotyczą wkładów zgromadzonych przez członków spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowych. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych kasa jest obowiązana wypłacić po śmierci członka kasy z jego wkładu członkowskiego i oszczędności:

1) kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu członka kasy w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku – osobie, która przedłoży rachunek stwierdzający wysokość poniesionych przez nią wydatków;

2) kwotę nieprzekraczającą ogółem sumy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie 5 lat kalendarzowych poprzedzających wypłatę – jeżeli członek kasy pisemnie wskazał kasie osoby, na których rzecz wypłata ma nastąpić; osobami wskazanymi przez członka kasy mogą być jego małżonek, zstępni, rodzice, dziadkowie i rodzeństwo;

3) kwotę równą wpłatom na rachunki, dokonanym przez organ rentowy z tytułu świadczeń z ubezpieczeń i zabezpieczeń społecznych, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunków, wskazaną we wniosku organu rentowego skierowanym do kasy, wraz z podaniem numerów rachunków, na które dokonano wpłat.

Wskazane wyżej sumy nie należą do spadku po zmarłym członku kasy.

PS Pozdrawiam i życzę Ci miłego odpoczynku w trakcie długiego weekendu 🙂

Michał Gruchacz

radca prawny

*Tekst nie stanowi porady ani opinii prawnej, jest wyłącznie poglądem autora.