Ostatni mój tekst z serii „Powolna śmierć użytkowania wieczystego” poświęcony zostanie kwestii uregulowania w ustawie z dnia 20.07.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (zwana dalej ustawą) zasad odpłatności za przekształcenie.
Kto zostanie obciążony obowiązkiem płatniczym?
W ustawie przyjęto, że obowiązkiem płatniczym zostanie obciążony każdoczesny właściciel nieruchomości. Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ustawy w razie zbycia nieruchomości nowy właściciel jest zobligowany dokonać zapłaty za okres rozpoczynający się od dnia 1 stycznia następującego po roku, w którym doszło do nabycia nieruchomości. Ustawodawca w ten sposób zapewnił ciągłość i płynność wpłat opłat przekształceniowych.
Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę równą wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia.
Kiedy wnieść opłatę przekształceniową?
Opłatę przekształceniową wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku, czyli analogiczne jak do tej pory wnosiło się opłaty z tytułu użytkowania wieczystego.
Na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Decyzja organu w tym zakresie będzie miała charakter uznaniowy, bowiem przepisy ustawy nie przewidują żadnych przesłanek w oparciu o które organ wydaje rozstrzygnięcia w tym zakresie. Ponadto do opłat przekształceniowych w zakresie umorzeń i rozłożenia na raty może znaleźć odpowiednie zastosowanie również art. 12a ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty tzw. opłata jednorazowa. Wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu płatności opłaty przekształceniowej. Organ w ciągu 14 dni od otrzymania w/w zgłoszenia informuje o wysokości tej opłaty.
Rozwiązanie to jest korzystne z przede wszystkim z dwóch powodów. Po pierwsze pozwala na skorzystanie z wysokiej bonifikaty (o czym mowa w kolejnym akapicie). Po drugie pozwala uniknąć ryzyka waloryzacji rocznych opłat w trakcie okresu płatności.
Jakie są rodzaje bonifikat?
Ustawodawca przewidział również mechanizm bonifikat. Niektóre z nich są obligatoryjne, a niektóre fakultatywne. Bonifikata fakultatywna może zostać udzielona przez właściwy organ osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym co do opłaty za dany rok. Tym samym podmiotom przysługuje bonifikata w ustawowej wysokości jeżeli dokonują one wpłaty jednorazowej i dotyczy ona gruntów pierwotnie należących do Skarbu Państwa (bonifikata obligatoryjna). W sytuacji gdy grunty należały pierwotnie do jednostek samorządu terytorialnego to bonifikata może zostać udzielona jedynie na podstawie właściwej rady lub sejmiku. Taka sytuacja może prowadzić do zróżnicowania sytuacji prawnej właścicieli uzyskujących prawo własności od Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego.
Jaka jest wysokość bonifikaty?
Wysokość bonifikaty uzależniona jest od czasu dokonania wpłaty jednorazowej. W myśl zasady im szybciej jednorazowa wpłata jest dokonana tym wyższa jest wysokość udzielonej bonifikaty. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 3 ustawy w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej za przekształcenie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym przysługuje bonifikata od tej opłaty w wysokości: 1) 60% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie; 2) 50% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu; 3) 40% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu; 4) 30% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu; 5) 20% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu; 6) 10% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.
Zapewniamy pomoc prawną z zakresu prawa administracyjnego.
Poprzednie teksty z serii „Powolna śmierć użytkowania wieczystego” są dostępne poniżej:
Powolna śmierć użytkowania wieczystego
Powolna śmierć użytkowania wieczystego (część II)
Powolna śmierć użytkowania wieczystego (część III)
Pozdrawiam
Michał Gruchacz
radca prawny
*Tekst nie stanowi porady ani opinii prawnej jest wyłącznie poglądem autora.
